Aardgasvrij algemeen

Gemeente Oss wil in 2050 geen aardgas meer gebruiken voor het verwarmen van gebouwen, het verwarmen van water en voor het koken. Daar bereiden we ons nu al op voor. Hoe we dit doen? Door bij nieuwbouw geen gasleiding meer aan te leggen en deze dus niet meer op het gasnet aan te sluiten. En door inwoners van de gemeente Oss te helpen met het isoleren en verduurzamen van hun woning zodat ze makkelijker naar een aardgasvrije oplossing kunnen overstappen. De gemeenteraad heeft in 2021 besloten dat Schadewijk en Herpen als eerste aardgasvrij worden. In de praktijk blijkt dat het ongeveer 8 á 10 jaar duurt voordat een buurt de overstap naar aardgasvrij kan maken.

ALGEMEEN

Waarom gaan we in Nederland en in de gemeente Oss van het aardgas af?

Bij het verbranden van aardgas, komt het broeikasgas CO₂ vrij. CO₂ zorgt ervoor dat de aarde steeds verder opwarmt. Hierdoor verandert het klimaat. En dit leidt tot steeds grotere natuurrampen. Door te stoppen met het gebruik van aardgas, komt er minder CO₂ in de lucht. Ook zorgen we ervoor dat de aarde minder snel opwarmt. En beperken we de gevolgen van de klimaatverandering. Om dat samen met andere landen aan te pakken, heeft Nederland het Klimaatakkoord van Parijs ondertekend. In dit akkoord hebben 195 landen afgesproken dat ze de stijging van de gemiddelde wereldtemperatuur onder de 2 graden Celsius houden. Voor Nederland zelf hebben we het Nationaal Klimaatakkoord. Hierin staat dat elke gemeente aan de slag moet om minder CO₂ uit te stoten. Op dit moment gebruiken de meeste mensen aardgas om ons huis te verwarmen, te koken en te douchen. We gaan samen met de inwoners aan de slag om hier een duurzame vervanger voor te zoeken.

Wanneer besloot de gemeente dat de Schadewijk en Herpen aardgasvrij worden?

In de ‘Transitievisie Warmte’ die de gemeenteraad van Oss op 16 december 2021 heeft goedgekeurd staat dat gemeente Oss aardgasvrij wordt en hoe. Ook wordt daarin Schadewijk genoemd als eerste aardgasvrije wijk, aangevuld door een dorp. Op de pagina’s 87 en 88 van de programmabegroting 2023-2026 staat dat Herpen is gekozen als eerste aardgasvrije dorp.

Waarom heeft de gemeente als eerste voor Schadewijk gekozen?

Schadewijk is bewust als 1^e aardgasvrije wijk gekozen. Schadewijk is een wijk waar veel mensen al lang en prettig wonen. Tegelijkertijd zijn er ook uitdagingen als het gaat om de sociale veiligheid, de kwaliteit en aanwezigheid van openbaar groen en de staat van met name huurwoningen. Zo heeft BrabantWonen plannen om in Schadewijk huurwoningen te renoveren en waar nodig te vervangen door nieuwbouw. Ook moeten we in delen van Schadewijk het riool vervangen. De gemeente wil van Schadewijk een toekomstbestendige, veilige, duurzame en gezonde wijk te maken. Een goed moment om hier met het aardgasvrij maken van de wijk op aan te sluiten.

Waarom heeft de gemeente Oss Herpen als 1^e aardgasvrije dorp gekozen?

Met het kiezen van de Schadewijk als 1^e aardgasvrije wijk doet de gemeente ervaring op met het aardgasvrij maken van een grote wijk in de stad. Daarnaast wil de gemeente ervaring opdoen met het aardgasvrij maken van een dorp. Herpen is een dorp van gemiddelde omvang; niet te groot waardoor het niet teveel lijkt op een wijk in de stad. En ook niet te klein, waardoor het aantal alternatieve warmteoplossingen beperkt zou zijn. In een afgelegen woning bijvoorbeeld ligt een individuele oplossing zoals een warmtepomp voor de hand. Tegelijkertijd bestaan in Herpen vergevorderde plannen voor de aanleg van een zonnewal langs de A50. Dat betekent dat in Herpen veel mensen al nadenken over het verduurzamen van de energievoorziening in hun wijk. Dat kan helpen om mensen te vinden die zich betrokken voelen bij het aardgasvrij maken van hun dorp.

Wat betekent het voor mij als mijn woning van het aardgas afgaat?

Als u geen aardgas meer heeft, heeft uw woning een andere voorziening voor verwarming en warm water nodig. Dat kan bijvoorbeeld via een warmtenet (stadsverwarming), een buurtwarmtepomp of een eigen warmtepomp. Daarnaast gaat u elektrisch koken, bijvoorbeeld met een inductiekookplaat. Afhankelijk van de leeftijd en energiezuinigheid van uw woning, betekent dit dat uw woning hierop voorbereid moet worden. Denk aan isolatie en ventilatie. Over het vinden van een andere warmtevoorziening, gaat de gemeente met uw buurt in gesprek. Dit met als doel dat inwoners over een vervanger voor aardgas kunnen meedenken.

Wanneer kan ik geen gebruik meer maken van aardgas om te koken, verwarmen of douchen?

De gemeenteraad heeft in 2021 besloten dat Schadewijk en Herpen als eerste aardgasvrij worden. In de praktijk blijkt dat het ongeveer 8 á 10 jaar duurt voordat een buurt de overstap naar aardgasvrij kan maken. Het is nu nog niet bekend wanneer in de andere wijken, buurten en kernen de gaskraan dichtgaat. Als dit duidelijk is, maakt de gemeente dit bekend. De gaskraan gaat pas dicht als we een goede vervanger voor aardgas hebben. De overgang gaat stap-voor-stap en buurt-voor-buurt. En er is altijd een overgangstermijn. In 2050 moeten alle buurten in Nederland, en in de Gemeente Oss, aardgasvrij zijn.

Waarom is isoleren zo belangrijk?

Isolatie is de beste manier om energie te besparen. Wat u niet verbruikt, hoeft u ook niet te betalen. Daarnaast blijft de temperatuur in huis aangenamer. In de winter blijft een goed geïsoleerd huis lekker warm en in de zomer juist koel. Bovendien kunt u met een goed geïsoleerd huis makkelijker van het aardgas af. Let er wel op dat goede isolatie ook vraagt om goede ventilatie. Te weinig frisse lucht in huis kan leiden tot vochtproblemen. Meer informatie over isoleren en ventileren vindt u op de website van Milieu Centraal.

Wie betaalt het aardgasvrij worden?

De overheid, bedrijven, woningcorporaties en inwoners betalen dit samen. Heeft u een eigen woning? Dan moet u mogelijk kosten maken om uw woning op een toekomst zonder aardgas voor te bereiden. Denk aan het isoleren van uw vloer, muren en dak en het plaatsen van HR++ - of triple glas. Ook belangrijk: denk aan ventilatie binnen uw woning. U verdient de kosten die u hiervoor moet maken (voor een deel) terug door een lager energiegebruik. Hoeveel is onzeker. Dit hangt bijvoorbeeld af van de hoogte van de energieprijzen en de prijzen van bouwmaterialen. En van de kosten van bouwpersoneel. Daarnaast spelen de beschikbaarheid en hoogte van subsidies van de overheid een rol. Vanuit het Rijk en de Gemeente Oss zijn er verschillende regelingen beschikbaar die voor u de kosten verlagen. Kijk hiervoor op ‘Brabant woont slim’. Naast de kosten voor woningeigenaren zijn er nog kosten voor de netbeheerder en de overheid. Denk aan de aanpassing van het energienetwerk en aanpassingen op straat.

Hoe werken gemeente, netbeheerder Enexis en woningcorporaties samen?

Om een aardgasvrije gemeente te worden, werken we direct samen met Enexis, Brabant Wonen en Mooiland. Samen met hen onderzoeken we voor elke wijk, buurt of dorp:

Hoeveel energie deze nodig heeft,
Welke technische mogelijkheden er voor een andere warmtevoorziening bestaan,
en hoe we de plannen om aardgasvrij te worden, combineren met de plannen van de woningcorporaties en de gemeente om nieuwe huizen te (laten) bouwen.

In overleg met de inwoners, Brabant Wonen en/of Mooiland en Enexis maken we voor elke wijk, buurt of dorp een wijkuitvoeringsplan. Afgekort noemen we dat een WUP. Hierin staat hoe uw buurt van het aardgas afgaat en wanneer. In de WUP staat ook welke andere warmtevoorziening uw buurt krijgt.

Kost het geld om een gasaansluiting te verwijderen?

Nee, in de praktijk (nog) niet. Weliswaar heeft de hoogste bestuursrechter de regeling waarmee huishoudens hun gasaansluiting gratis konden laten verwijderen, officieel ongeldig verklaard. Dit zou niet voldoen aan Europese regels. Door deze uitspraak mag een netbeheerder zoals Enexis de kosten van het verwijderen van een gasaansluiting voorlopig weer doorberekenen aan de inwoners. In de praktijk gebeurt dat nog niet. Dit in afwachting van een besluit hierover van de ACM (Autoriteit Consument & Markt). De ACM vindt dat het laten verwijderen van de gasaansluiting voor inwoners wel gratis moet zijn.

Is koken op inductie gevaarlijk?

Koken op inductie is veel veiliger dan koken op gas. U kookt niet op open vuur en de temperatuur van het fornuis is makkelijker te controleren. De kans dat iemand zich verbrandt is bij koken op inductie dan ook veel kleiner dan bij koken op gas. Als u de pan van de warmtebron afhaalt, gaat de plaat automatisch uit. U kunt dus nooit vergeten om het fornuis uit te zetten. Nog een voordeel: een inductiekookplaat is makkelijker schoon te maken dan een fornuis met gasbranders.

Kunnen mijn pannen ook op een inductiekookplaat?

Dat hangt af van wat voor pannen u nu heeft. De betere, moderne pannen zijn bijna altijd geschikt voor inductie. U kunt controleren of uw pannen geschikt zijn voor inductie door er een magneet tegenaan te houden. Blijft de magneet plakken, dan zijn uw pannen hiervoor geschikt. De meest gehoorde opmerking in winkels en bij klanten is dat u bij de overstap van gas naar inductie nieuwe pannen moet kopen. Dit omdat bij gebruik van pannen op gas de bodem hiervan kromgetrokken zou kunnen zijn. Dit verhaal gaat echter over keramische kookplaten, maar niet over inductie. Aangezien inductie tot maximaal 3 cm. boven de zone de warmte kan overdragen, is een niet-vlakke onderzijde van de pan geen enkel probleem.

Wat kunt u doen als eigenaar van een (kantoor)gebouw?

Sinds 2023 moet een kantoorpand dat groter is dan 100 m² over minimaal energielabel C beschikken. Het is dus belangrijk dat u als eigenaar stappen zet om deze panden te isoleren en verder te verduurzamen. Of vraag advies op bij het Zakelijk energieloket of de ODBN, omgevingsdienst Brabant Noord Als u geen advies nodig heeft, kunt u natuurlijk zelf een offerte aanvragen bij een bedrijf dat bij u past. Ook zijn er subsidies en leningen mogelijk om deze aanpassingen aan uw pand beter betaalbaar te maken. Kijk voor meer informatie hierover op de website van het ‘Regionaal Energieloket’.