Duurzame warmte algemeen

In gemeente Oss wordt er in 2050 geen aardgas meer gebruikt voor het verwarmen van gebouwen, het verwarmen van water en voor het koken. Daar bereiden we ons nu al op voor. Hoe we dit doen? Door nieuwbouwwoningen niet meer op het gasnet aan te sluiten. En door inwoners van de gemeente Oss te helpen met het isoleren en verduurzamen van hun woning zodat ze makkelijker naar een duurzame warmte over kunnen overstappen.

ALGEMEEN

Waarom gaan we in Nederland en in de gemeente Oss van het aardgas af?
Bij het verbranden van aardgas, komt het broeikasgas CO2 vrij. CO2 zorgt ervoor dat de aarde steeds verder opwarmt. Hierdoor verandert het klimaat. En dit leidt tot steeds grotere natuurrampen. Door te stoppen met het gebruik van aardgas, komt er minder CO2 in de lucht. Ook zorgen we ervoor dat de aarde minder snel opwarmt. En beperken we de gevolgen van de klimaatverandering. Om dat samen met andere landen aan te pakken, heeft Nederland het Klimaatakkoord van Parijs ondertekend. In dit akkoord hebben 195 landen afgesproken dat ze de stijging van de gemiddelde wereldtemperatuur onder de 2 graden Celsius houden. Voor Nederland zelf hebben we het Nationaal Klimaatakkoord. Hierin staat dat elke gemeente aan de slag moet om minder CO2 uit te stoten. Op dit moment gebruiken de meeste mensen aardgas om ons huis te verwarmen, te koken en te douchen. We gaan samen met de inwoners aan de slag om hier een duurzame vervanger voor te zoeken.

Wat betekent het voor mij als mijn woning van het aardgas afgaat?
Als u geen aardgas meer heeft, heeft uw woning een andere voorziening voor verwarming en warm water nodig. Dat kan bijvoorbeeld via een warmtenet (stadsverwarming), een buurtwarmtepomp of een eigen warmtepomp. Daarnaast gaat u elektrisch koken, bijvoorbeeld met een inductiekookplaat. Afhankelijk van de leeftijd en energiezuinigheid van uw woning, betekent dit dat uw woning hierop voorbereid moet worden. Denk aan isolatie en ventilatie. Over het vinden van een andere warmtevoorziening, gaat de gemeente met inwoners in gesprek. Dit met als doel dat u over een vervanger voor aardgas kan meedenken.

Wanneer kan ik geen gebruik meer maken van aardgas om te koken, verwarmen of douchen?
Het is nu nog niet bekend wanneer in welk gebied van de gemeente de gaskraan dicht gaat. De gemeente hoopt dit in 2027 te kunnen vertellen. De gaskraan gaat pas dicht als we een goede vervanger voor aardgas hebben. De overgang gaat stap voor stap en gebied voor gebied. En er is altijd een overgangstermijn. In 2050 moeten alle gebieden in Nederland, en in de Gemeente Oss, overgestapt zijn op duurzame warmte.

Waarom is er weinig tot geen informatie over alternatieven voor het vervangen van de cv-ketel?

Momenteel onderzoeken we welke alternatieven in Oss mogelijk zijn. Dan
kunt u bijvoorbeeld denken aan warmtenetten, warmtepompen of varianten daarvan.
Zodra deze bekend zijn, plaatsen wij deze op onze website. Wilt u daar nú al
meer over weten, kijk dan op de website van MilieuCentraal.

Waarom is isoleren zo belangrijk?
Isolatie is de beste manier om energie te besparen. Wat u niet verbruikt, hoeft u ook niet te betalen. Daarnaast blijft de temperatuur in huis aangenamer. In de winter blijft een goed geïsoleerd huis lekker warm en in de zomer juist koel. Bovendien kunt u met een goed geïsoleerd huis makkelijker van het aardgas af. Let er wel op dat goede isolatie ook vraagt om goede ventilatie. Te weinig frisse lucht in huis kan leiden tot vochtproblemen. Meer informatie over isoleren en ventileren vindt u op de website van Milieu Centraal.

Wie betaalt de overstap naar duurzame warmte?
De overheid, bedrijven, woningcorporaties en inwoners betalen dit samen. Heeft u een eigen woning? Dan moet u mogelijk kosten maken om uw woning op een toekomst zonder aardgas voor te bereiden. Denk aan het isoleren van uw vloer, muren en dak en het plaatsen van HR++ glas. Ook belangrijk: denk aan ventilatie binnen uw woning. U verdient de kosten die u hiervoor moet maken (voor een deel) terug door een lager energiegebruik. Hoeveel is onzeker. Dit hangt bijvoorbeeld af van de hoogte van de energieprijzen en de prijzen van bouwmaterialen. En van de kosten van bouwpersoneel. Daarnaast spelen de beschikbaarheid en hoogte van subsidies van de overheid een rol. Vanuit het Rijk en de Gemeente Oss zijn er verschillende regelingen beschikbaar die voor u de kosten verlagen. Kijk hiervoor op ‘Brabant woont slim’. Naast de kosten voor woningeigenaren zijn er nog kosten voor de netbeheerder en de overheid. Denk aan de aanpassing van het energienetwerk en aanpassingen op straat.

Hoe gaat de gemeente zorgen voor huizen die niet van tevoren gasloos zijn gebouwd, vooral oudere huizen?

Uiteindelijk is iedere huizenbezitter er zelf verantwoordelijk voor om zijn huis voor te bereiden op het moment dat er geen aardgas meer is. Dat betekent dat uw woning goed geïsoleerd moet zijn en dat u uw woning ook goed kunt ventileren.We gaan onze inwoners daarzoveel mogelijk bij helpen. Allereerst door jaren van tevoren aan te kondigen wanneer een wijk, buurt of dorp van het aardgas afgaat. Dan kunnen inwoners zich tijdig voorbereiden. Daarnaast door hen te informeren hoe ze het isoleren en ventileren van hun woning kunnen aanpakken en waar ze subsidies kunnen aanvragen. Ook bereiden we regelingen voor om mensen met lagere inkomens en slechte energielabels financieel en praktisch te ondersteunen bij de uitvoering van bepaalde isolatiemaatregelen. We verwachten dat we hier in het najaar van 2025 mee kunnen beginnen.

Is het voorstel om van gas af te gaan daadwerkelijk haalbaar voor mensen die al jaren geen gas meer gebruiken omdat ze hun energierekening niet kunnen betalen?

Uiteindelijk gaan we allemaal van het gas af. Momenteel bereiden wij een regeling voor om mensen met een eigen woning die hun energierekening niet of nauwelijks kunnen betalen, financieel en ook in de uitvoering te helpen bij het isoleren van hun woning. We verwachten dat we hier in het najaar van 2025 mee kunnen beginnen.

Hoe gaat de gemeente Oss de kosten van de omschakeling, inclusief nieuwe apparatuur (zoals fornuizen), betalen?

Er is niet een persoon of organisatie aan te wijzen die de omschakeling moet betalen. Het Rijk zal hierin mensen tegemoetkomen. Bijvoorbeeld door subsidies op warmtepompen. Ook wordt een eigen investering verwacht van mensen die het kunnen betalen. Wie het gaat betalen voor mensen die de investering niet kunnen doen, is nog onbekend.

Hoe werken gemeente, netbeheerder Enexis en woningcorporaties samen?

Om over te stappen op duurzame warmte, werken we direct samen met Enexis, Brabant Wonen en Mooiland. Samen met hen onderzoeken we:

  • Hoeveel energie er nodig is,
  • Welke technische mogelijkheden er voor een andere warmtevoorziening bestaan,
  • en hoe we de plannen om over te stappen op duurzame warmte combineren met de plannen van de woningcorporaties en de gemeente om nieuwe huizen te (laten) bouwen.

Hoe gaat de gemeente ervoor zorgen dat het stroomnet adequaat is en storingsvrij blijft?

De netbeheerders zijn hiervoor verantwoordelijk, niet de gemeente Oss. In ons gebied is dat Enexis.

Kost het geld om een gasaansluiting te verwijderen?
Nee, in de praktijk (nog) niet. Weliswaar heeft de hoogste bestuursrechter de regeling waarmee huishoudens hun gasaansluiting gratis konden laten verwijderen, officieel ongeldig verklaard. Dit zou niet voldoen aan Europese regels. Door deze uitspraak mag een netbeheerder zoals Enexis de kosten van het verwijderen van een gasaansluiting voorlopig weer doorberekenen aan de inwoners. In de praktijk gebeurt dat nog niet. Dit in afwachting van een besluit hierover van de ACM (Autoriteit Consument & Markt). De ACM vindt dat het laten verwijderen van de gasaansluiting voor inwoners wel gratis moet zijn.

Is koken op inductie gevaarlijk?
Koken op inductie is veel veiliger dan koken op gas. U kookt niet op open vuur en de temperatuur van het fornuis is makkelijker te controleren. De kans dat iemand zich verbrandt is bij koken op inductie dan ook veel kleiner dan bij koken op gas. Als u de pan van de warmtebron afhaalt, gaat de plaat automatisch uit. U kunt dus nooit vergeten om het fornuis uit te zetten. Nog een voordeel: een inductiekookplaat is makkelijker schoon te maken dan een fornuis met gasbranders.

Kunnen mijn pannen ook op een inductiekookplaat?
Dat hangt af van wat voor pannen u nu heeft. De betere, moderne pannen zijn bijna altijd geschikt voor inductie. U kunt controleren of uw pannen geschikt zijn voor inductie door er een magneet tegenaan te houden. Blijft de magneet plakken, dan zijn uw pannen hiervoor geschikt. De meest gehoorde opmerking in winkels en bij klanten is dat u bij de overstap van gas naar inductie nieuwe pannen moet kopen. Dit omdat bij gebruik van pannen op gas de bodem hiervan kromgetrokken zou kunnen zijn. Dit verhaal gaat echter over keramische kookplaten, maar niet over inductie. Aangezien inductie tot maximaal 3 cm. boven de zone de warmte kan overdragen, is een niet-vlakke onderzijde van de pan geen enkel probleem.

Wat kunt u doen als eigenaar van een (kantoor)gebouw?

Sinds 2023 moet een kantoorpand dat groter is dan 100 m² over minimaal energielabel C beschikken. Het is dus belangrijk dat u als eigenaar stappen zet om deze panden te isoleren en verder te verduurzamen. Of vraag advies op bij het Zakelijk energieloket of de ODBN, omgevingsdienst Brabant Noord Als u geen advies nodig heeft, kunt u natuurlijk zelf een offerte aanvragen bij een bedrijf dat bij u past. Ook zijn er subsidies en leningen mogelijk om deze aanpassingen aan uw pand beter betaalbaar te maken. Kijk voor meer informatie hierover op de website van het ‘Regionaal Energieloket’.

Wat is de visie met betrekking tot waterstofgas voor het verwarmen van woningen?

Waterstof is nu en de komende jaren onvoldoende beschikbaar om huizen en kraanwater te verwarmen. Bijna 100% van de waterstof die nu wordt geproduceerd is bovendien ‘grijze’ waterstof. Dit betekent dat deze wordt gemaakt met aardgas of een restproduct is van de chemische industrie. Niet duurzaam dus. In Nederland wordt op dit moment op zeer kleine schaal groene waterstof gemaakt. Oftewel verkregen met elektriciteit afkomstig van zonnepanelen en wind. De groene waterstof die nu en de komende jaren wordt geproduceerd, gaat m.n. naar energie-intensieve bedrijven voor het verduurzamen van hun productieprocessen. Gezien de beperkte beschikbaarheid van groene waterstof voor het verwarmen van woningen is dit alleen een alternatief voor aardgas als het écht niet anders kan. Dan kun je denken aan monumentale panden die niet of nauwelijks te verduurzamen zijn. Datzelfde geldt voor groen/duurzaam gas. In deze gevallen zal dat overigens in combinatie zijn met een hybride warmtepomp. Voor meer informatie over waterstof binnen de energietransitie verwijzen we u naar de website van MilieuCentraal.

Zou de gemeente Oss een kerncentrale bouwen om de energiebehoefte te dekken?

Kerncentrales, in welke grootte dan ook, zijn geen bevoegdheid van de gemeente. Dus wij gaan daar niet over. En hoe wij in onze eigen elektriciteitsbehoefte richting 2050 gaan voorzien, hebben we nog niet bepaald.

Is het waar dat het gas dat Nederland verkoopt aan het buitenland, aan ons weer duurder wordt verkocht?

De prijs voor aardgas komt tot stand op de internationale wereldmarkt.
De prijs die u uiteindelijk per kub aardgas betaalt, wordt daarnaast bepaald
door belastingen en netwerkkosten. Deze belastingen en netwerkkosten zijn in
Nederland hoger dan in de meeste andere Europese landen. Hierdoor zijn de
energieprijzen in Nederland relatief hoog. Als gemeente hebben wij hier geen
invloed op.